Mất tập trung ở trẻ em là điều khá phổ biến. Việc mất tập trung ảnh hưởng rất lớn đến quá trình học tập và phát triển não bộ của trẻ. Chính vì vậy, các bậc phụ huynh cần phải nắm rõ các biểu hiện, nguyên nhân và tìm cho con em mình những biện pháp chữa trị phù hợp.
Đa số phụ huynh đều rất phiền lòng bởi khi ở nhà, các bạn nhỏ mất tập trung vừa học vừa chơi hoặc lấy lý do đi vệ sinh, uống nước mặc cho mẹ hò hét ngồi vào bàn học. Việc trẻ con từ 5 – 7 tuổi thiếu tập trung khi học là một hiện tượng hết sức bình thường.
1. Biểu hiện của trẻ bị mất tập trung: Trẻ bị mất tập trung thông thường sẽ có nhiều kiểu biểu hiện khác nhau như:
+ Không thể tập trung lâu vào 1 việc: Trẻ sẽ khó có thể ở yên 1 chỗ để làm bất cứ một việc gì cho đến lúc hoàn thành. Do vậy, trẻ không thể hoàn tất bài vở ở trường, công việc ở nhà, hoặc các trách nhiệm công việc được giao mặc dù không phải do cố tình chống đối hoặc không có khả năng làm.
+ Không tuân theo các chỉ dẫn : Trẻ sẽ khó có thể ở yên 1 chỗ để làm bất cứ một việc gì cho đến lúc hoàn thành. Do vậy, trẻ không thể hoàn tất bài vở ở trường, công việc ở nhà, hoặc các trách nhiệm công việc được giao mặc dù không phải do cố tình chống đối hoặc không có khả năng làm.
+ Dễ bị chi phối bởi các hoạt động bên ngoài : Biểu hiện của trẻ mất tập trung còn ở việc trẻ dễ bị chi phối bởi các hoạt động bên ngoài, từ đó làm trẻ mất tập trung khi học. Những trò chơi, những bộ phim, tiếng ồn hay những cuộc nói chuyện của người khác sẽ rất dễ khiến bé bị phân tâm.
+ Hay quên : Một điểm dễ thấy nhất ở các bé bị bệnh mất tập trung đó là hay quên. Các bé sẽ quên mất rằng mình sẽ phải học gì, làm gì mặc dù trước đó bé có thể vừa được nhận công việc từ thầy cô, cha mẹ. Vì thực tế, trước đó bé không tập trung nghe lời.
Dưới đây là một số những chia sẻ về kiến thức và cách dạy trẻ của PGS.TS Tâm lý Huỳnh Văn Sơn nếu như con của bạn luôn mất tập trung trong mọi việc.
+ Làm một việc một lần : Không phải ai cũng có thể làm nhiều việc cùng lúc, đặc biệt là trẻ em. Khi các bé còn nhỏ, phụ huynh nên hướng dẫn con tập trung làm một việc trong khoảng thời gian nhất định để rèn luyện sự tập trung. Ví dụ, khi trẻ chơi đồ chơi sẽ không xem TV hoặc dọn nhà. Điều này giúp các em tập trung vào vấn đề trước mặt thay vì cố gắng nghĩ nhiều thứ khác cùng một lúc.
+ Chia nhỏ công việc : Từ công việc lớn, phụ huynh có thể hướng dẫn con cách chia nhỏ ra thành nhiệm vụ nhỏ hơn để dễ quản lý công việc và giải quyết vấn đề. Công việc lớn đồng nghĩa có nhiều nhiệm vụ, vì vậy trẻ dễ bị sa vào mê cung, không biết nên làm gì trước, làm gì sau, từ đó nảy sinh cảm giác chán nản, dễ mất tập trung.
Ngược lại, nếu từ đầu biết nhận định, chia nhỏ vấn đề và lần lượt giải quyết từng nhiệm vụ, trẻ sẽ hoàn thành công việc nhanh chóng với khả năng tập trung tốt hơn. Phương pháp này không chỉ rèn luyện cho trẻ khả năng tập trung mà còn giúp các em trau dồi kỹ năng nhìn nhận và giải quyết vấn đề lớn hiệu quả.
+ Tạo danh sách mục tiêu : Nhiều trẻ không thiếu sự tập trung mà thực sự là không biết phải tập trung vào điều gì. Vì vậy, trước khi học bài hay bắt đầu buổi học, cha mẹ có thể gợi ý con tạo danh sách mục tiêu cần làm, từ đó các em sẽ biết cần tập trung thực hiện công việc trong khoảng thời gian cụ thể. Ban đầu, trẻ có thể lập mục tiêu ra giấy nhưng khi rèn luyện thành thói quen, các em có thể tự lên danh sách trong đầu.
Ví dụ, khi trẻ làm bài tập về nhà, mục tiêu đặt ra là phải làm hết bài tập được giao, ghi nhớ công thức mới hoặc xem lại kiến thức chưa nắm rõ. Mỗi khi con bạn hoàn thiện mục tiêu, hãy để trẻ nghỉ ngơi, thư giãn đầu óc trước khi thực hiện công việc khác.
+ Lập kế hoạch : Nhiều người làm việc hiệu quả nhất khi tuân theo lịch trình đã được vạch sẵn và trẻ em cũng vậy. Thói quen lập và tuân theo kế hoạch là một trong những kỹ năng mềm quan trọng giúp con người tập trung tốt hơn, quản lý thời gian hiệu quả.
2. Việc lập kế hoạch giống với việc tạo danh sách mục tiêu trước giờ học, nhưng ở chế độ mở rộng hơn, có thể là kế hoạch cho một ngày, một tuần hoặc một tháng. Phụ huynh hãy giúp trẻ tạo lịch trình cá nhân theo từng ngày, bao gồm thời gian chơi, thời gian học tập hoặc các công việc khác. Sau đó, cần quan sát và nhắc nhở trẻ tuân theo lịch trình để rèn luyện thành thói quen hữu ích.
+ Tạo môi trường học tập nghiêm túc : Tại nhà, không gian học tập bừa bộn, tối tăm có thể khiến trẻ mất tập trung. Phụ huynh nên tạo cho trẻ không gian học tập thoáng đãng, ngăn nắp và hạn chế nhiều nhất tiếng ồn xung quanh. Bàn học nên hướng về phía có ánh sáng tự nhiên vì ánh sáng tự nhiên giúp kích thích khả năng tư duy, chỉ đặt đồ dùng học tập và sách vở cần thiết cho nội dung ôn tập.
Trẻ có thể viết và dán ghi chú nhắc nhở công việc quanh bàn học nhưng nên sắp xếp khoa học để dễ dàng tìm đọc. Bên cạnh đó, trẻ nên rèn luyện kỹ năng ghi chép để có thể tìm đọc và ôn luyện kiến thức nhanh chóng, dễ dàng hơn.
+ Hoạt động thể chất : Hoạt động thể chất có thể giúp trẻ hình thành khả năng loại trừ phiền nhiễu, tăng sự tập trung và theo đuổi mục tiêu cố định. Hoạt động thể chất được đưa vào giờ nghỉ giữa các buổi học sẽ giúp cải thiện hành vi, tăng hiệu suất học tập.
Một số ý tưởng phụ huynh có thể cân nhắc bao gồm nhảy múa (múa ballet, nhảy hiện đại), võ thuật (karate, taekwondo), các môn vợt (cầu lông, bóng bàn), thể thao đồng đội (bóng đá, bóng rổ).
Ngoài ra các bậc phụ huynh có thể cho các bé học thêm những khóa học để tăng cường sự tập trung và phát triển trí não. Tại Rensei Education Center, các bé có thể học những khóa học phát triển bản thân như:
+ Toán soroban : Tăng cường khả năng tập trung và phát triển trí nhớ của trẻ. Khi học toán soroban, bé sẽ được làm quen với bàn tính kiểu nhật. Sau một thời gian theo học, bé có thể ghi nhớ và tính toán mà không cần sử dụng bàn tính, thay vào đó bé sẽ được luyện tập tính bằng bàn tính tưởng tượng trong trí não.
+ Khoa học vui : Tại khóa học này, bé sẽ được học và thực hành rất nhiều thí nghiệm khoa học. Qua đó, bé có thể trang bị thêm kiến thức để có thể phục vụ cho quá trình học tập tại trường lớp.
+ Toán logic : Thông qua khóa học toán logic này, bé sẽ được luyện tập phát triển trí não,
tập trung, khả năng sáng tạo và tổng hợp thông tin. Tất cả các kỹ năng trên, sẽ là những kĩ năng hết sức quan trọng trong hành trang sắp tới của các bé.
